หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 สายไฟฟ้าสำหรับติดตั้งไฟฟ้าในอาคาร

                                                                               หลอดไฟฟ้า
1. ข้อกำหนดการใช้งานของสายไฟฟ้ามาตรฐาน มอก. 11-2553
      ในการผลิตสายไฟฟ้าที่ผ่านมาจะผลิตมาตรฐาน มอก. 11-2553 แต่ปัจจุบันปรับเป็นมาตรฐาน มอก. 11-2553 (ประกาศราชกิจจานุเบกเมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน พ.ศ.2555 ให้ใช้บังคับเมื่อวันที่ 31 กรกฎาคม พ.ศ.2556 เป็นต้น) มาตรฐานนี้จะอิงกับมาตรฐานสากล คือ มาตรฐาน ISO , IEC และ BSI








                                                                                       มอก.11-2553

           1.1 สายไฟฟ้าตามมาตรฐาน มอก.11-2553 เป็นสายไฟฟ้าสำหรับระบบไฟฟ้าแรงดันต่ำ แบ่งออกเป็น 3 ประเภท ดังนี้
                  1.1.1 สายไฟฟ้าประเภทหุ้มด้วยฉนวนพีวีซี  ( PVC : Poly Vinyl Chloride ) ตามมาตรฐาน มอก.11-2553 และ IEC  60227 เช่น THW , VAF , VAF-G , NYY , NYY-G , VFF , VFF-GRD , VCT , VCT-GBD ฯลฯ
                  1.1.2 สายไฟฟ้าประเภทหุ้มฉนวนเอกซ์แอลพีอี ( XLPE : Cross-Linked Polyethy-lene ) ตามมาตรฐาน IEC  60502 เช่น CV 0.6/1 KV , CV-SWA 0.6/1 KV , CV 12/20 (24) KV , CVV  ฯลฯ
                1.1.3 สายไฟฟ้าประเภทอื่น เป็นสายไฟฟ้าตามมาตรฐานการไฟฟ้านครหลวง (กฟน.) การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (กฟภ.) หรือมาตรฐาน BS (British Stand) ฯลฯ
    
          1.2 สายไฟฟ้าตามมาตรฐานใหม่  กำหนดแรงดันไฟฟ้าใช้งานเป็นค่า U0/U ไว้ไม่เกิน 450/750 โวลต์                        แรงดันไฟฟ้า U0    หมายถึง แรงดันไฟฟ้าวัดเทียบกับดิน เป็นค่าของรากกำลังสองเฉลี่ย ( r.m.s ) และ U หมายถึง แรงดันไฟฟ้าระหว่างตัวนำ เป็นค่าของรากกำลังสองเฉลี่ยเช่น และกำหนดอุณหภูมิใช้งานของสายไฟฟ้าไว้ 2 ค่า คือ 70 องศา 90 องศา

          1.3 ตัวอย่างการใช้งานชนิดของสายไฟฟ้าตัวนำทองแดงตามมาตรฐาน มอก.11-2553  มีดังนี้
                 1.3.1 สายไฟฟ้า มอก. 11-2553 60227 IEC 01  
ลักษณะทั่วไป โครงสร้างเหมือนสายไฟฟ้า THW เป็นสายชนิดแกนเดียวกลม ขนาดพื้นที่หน้าตัด 1.5 ถึง 400 ตารางมิลลิเมตร แรงดันไฟฟ้าใช้งานที่ 450/750 โวลต์ อุณหภูมิของตัวนำหรืออุณหภูมิใช้งาน 70 องศา และ 90 องศา
การใช้งาน ใช้งานติดตั้งเดินสายไฟฟ้าทั่วไป เดินในช่องเดินสายไฟฟ้า และต้องป้องกันน้ำไม้ให้เข้าในช่องเินสายไฟฟ้า
ห้าม  เดินร้อยท่อฝังดินหรือฝังดินโดยตรง










                 1.3.2 สายไฟฟ้า มอก. 11-2553 60227 IEC 10  
ลักษณะทั่วไป โครงสร้างเหมือนสายไฟฟ้า NYY เป็นสายชนิดหลายแกน ทั้งมีสายดินและไม่มีสายดิน ขนาดพื้นที่หน้าตัด 1.5 ถึง 35 ตารางมิลลิเมตร แรงดันไฟฟ้าใช้งานที่ 300/500 โวลต์ อุณหภูมิของตัวนำหรืออุณหภูมิใช้งาน 70 องศา และ 90 องศา
การใช้งาน ใช้งานติดตั้งเดินสายไฟฟ้าทั่วไป เดินในช่องเดินสายไฟฟ้า และต้องป้องกันน้ำไม้ให้เข้าในช่องเินสายไฟฟ้า
ห้าม  เดินร้อยท่อฝังดินหรือฝังดินโดยตรง






           




                 1.3.3 สายไฟฟ้า มอก. 11-2553 VAF  
ลักษณะทั่วไป เป็นสายไฟฟ้าแบน มีทั้งชนิด 2 แกน และ 2 แกนมีสายดิน ขนาดพื้นที่หน้าตัด 1.0 ถึง 16 ตารางมิลลิเมตร แรงดันไฟฟ้าใช้งานที่ 300/500 โวลต์ อุณหภูมิของตัวนำหรืออุณหภูมิใช้งาน 70 องศา และ 90 องศา
การใช้งาน ใช้งานติดตั้งเดินสายไฟฟ้าแบบเปิดเดินเกาะผนัง เดินในช่องเดินสายไฟฟ้า                  
ห้าม  เดินร้อยท่อฝังดินหรือฝังดินโดยตรง












                  1.3.4 สายไฟฟ้า มอก. 11-2553  NYY  
ลักษณะทั่วไป เป็นสายไฟฟ้าชนิดแกนเดี่ยวและหลายแกน ทั้งมีสายดินและไม่มีสายดิน ขนาดพื้นที่หน้าตัด สายแกนเดี่ยว มีขนาด 1.0 ถึง 500 ตารางมิลลิเมตร สายหลายแกน มีขนาดตั้งแต่ 50 ถึง 300 ตารางมิลลิเมตร และสายหลายแกน มีสายดิน ขนาด 25-300 ตารางมิลลิเมตร แรงดันไฟฟ้าใช้งานที่ 450/700 โวลต์ อุณหภูมิของตัวนำหรืออุณหภูมิใช้งาน 70 องศา และ 90 องศา
การใช้งาน ใช้งานติดตั้งเดินสายไฟฟ้าทั่วไป วางบนรางเคเบิล เดินร้อยท่อฝังดินหรือฝังดินโดยตรง       













                  1.3.5 สายไฟฟ้า มอก. 11-2553  VCT  
ลักษณะทั่วไป เป็นสายไฟฟ้าชนิดทองแดง มีทั้งแกนเดี่ยวและหลายแกน มีสายดินและไม่มีสายดิน ขนาดพื้นที่หน้าตัดมีขนาด 4 ถึง 35 ตารางมิลลิเมตร แรงดันไฟฟ้าใช้งานที่ 450/700 โวลต์ อุณหภูมิของตัวนำหรืออุณหภูมิใช้งาน 70 องศา และ 90 องศา
การใช้งาน ใช้งานติดตั้งเดินสายไฟฟ้าทั่วไป วางบนรางเคเบิล ต่อเข้าเครื่องใช้ไฟฟ้า
ห้าม เดินร้อยท่อฝังดินหรือฝังดินโดยตรง 











               
                    1.3.6 สายไฟฟ้า XLPE IEC 60502 หรือสายไฟฟ้า CV เดิม  
ลักษณะทั่วไป เป็นสายไฟฟ้าที่ผลิตตามมาตรฐาน IEC 60502 มีทั้งแกนเดียวและหลายแกน ขนาดพื้นที่หน้าตัด สายแกนเดี่ยวมีขนาด 4 ถึง 35 ตารางมิลลิเมตร แรงดันไฟฟ้าใช้งานที่ 600/1000 โวลต์ อุณหภูมิของตัวนำหรืออุณหภูมิใช้งาน  90 องศา
การใช้งาน ใช้งานติดตั้งเดินสายไฟฟ้าทั่วไป วางบนรางเคเบิล  เดินร้อยท่อฝังดินหรือฝังดินโดยตรง การติดตั้งภายในอาคารต้องเดินสายในช่องเดินสายไฟฟ้าที่ปิดมิดชิด














2. ขนาดกระแสไฟฟ้าของสายไฟฟ้ามาตรฐาน มอก. 11-2553     
         สายไฟฟ้าทองแดงหุ้มฉนวนพีวีซีให้เป็นไปตามตารางที่ 1 ถึง 7 และ 11 ถึง 12 สำหรับสายไฟฟ้าชนิด XLPE ระบบแรงดันไฟฟ้า 0.6/1 กิโลโวลต์ ให้เป็นไปตารางที่ 2.8 ถึง 10 และ 13 ถึง 14 ตามที่ปรากฎในมาตรฐานการตดตั้งทางไฟฟ้าสำหรับประเทศไทย พ.ศ.2556 ของวิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย (วสท.) 

3. รหัสสีของสายไฟฟ้า             
         มาตรฐานฉบับใหม่การกำหนดสีของสายไฟหุ้มฉนวนระบบแรงดันไฟฟ้าต่ำ กำหนดให้สายดินเป็นสีเขียวแถบเหลือง           สายนิวทรัลเป็นสีฟ้า สำหรับสายไฟฟ้าแต่ละเฟสจะใช้สีน้ำตาล สีดำ และสีเทา ตามลำดับ  การทำสีจะทำให้ฉนวนของสาย ดังนั้นสีของสายไฟ้าแสดงดังตารางต่อไปนี้
                                                                    
                                                                        ตารางเปรียบเทียบสีของสายไฟฟ้า










                              

                   สำหรับสายไฟที่มีจำนวนแกนตั้งแต่หนึ่งแกนขึ้นไปกำหนดสีของฉนวนสายไฟดังนี้
        •สายแกนเดี่ยวไม่กำหนดสี
        •สาย 2 แกนสีฟ้าและน้ำตาล
        •สาย 3 แกนสีเขียวแถบเหลือง สีฟ้า สีน้ำตาล หรือสี น้ำตาล สีดำ สีเทา
        •สาย 4 แกนสีเขียวแถบเหลือง สีน้ำตาล สีดำสีเทา หรือสีฟ้า สีน้ำตาล สีดำ สีเทา
        •สาย 5 แกนสีเขียวแถบเหลือง สีฟ้า สีน้ำตาล สีดำ สีเทา หรือสีฟ้า สีน้ำตาล สีดำ สีเทา
ยกเว้น  สายที่มีขนาดตั้งแต่ 10 ตารางมิลลิเมตรอาจทำเครื่องหมายที่ปลายสายแทนการกำหนด

             สรุป สายไฟฟ้าเป็นวัสดุที่สำคัญอย่างยิ่งในงานติดตั้งไฟฟ้าที่จะต้องศึกษาให้รู้เข้าใจเพื่อพิจารณาชนิดเลือกสายไฟฟ้าในการประมาณการวัสดุจากแบบไฟฟ้าได้อย่างถูกต้องและเหมาะสมสายไฟฟ้าสำหรับติดตั้งไฟฟ้าในอาคาร ต้องเป็นไปตามข้อกำหนดตามมาตรฐานมอก. 11-2553 มีการกำหนดสายไฟฟ้าจากขนาดกระแสของสายไฟและกำหนดรหัสสีของสายไฟตามมาตรฐาน